Almanya’da Başbakan Merz’in başlattığı “şehirlerin bozulan görüntüsü” tartışması ve bununla bağlantılı olarak “daha fazla sınır dışı” önerisi devam ederken, Mainz Belediyesi kentte yaşayan göçmenlerin sembol isimlerinden Yılmaz Atalay’ın anısını yaşatmak için adını bir caddeye verdi.
Almanya Başbakanı Merz, “şehirlerin görüntüsündeki sorun” tartışmasıyla yabancı düşmanlığını sürdürürken, ülkenin önemli metropollerinden tarihi Mainz şehri yönetimi, ülkedeki göçmen emeğinin toplumsal yaşama katkısını onurlandıran şık bir jeste imza atarak kentin önemli bir caddesine bir göçmenin adını verdi.
Aynı zamanda Rheinland Pfalz eyaletinin başkenti olan ve Avrupa’nın en önemli nehirlerinden Rhein’ın (Ren Nehri) kıyısında yer alan Mainz’da, bu nehir kıyısındaki bir bölüm artık Türkiye’den Almanya’ya gelen ilk göçmen işçilerden Yılmaz Atalay’ın ismini (Yılmaz Atalay Ufer / Sahili) taşıyor.
Almanya’ya 1961 yılında çalışmak için gelen ve 2021 yılında 88 yaşında burada vefat eden Atalay’ın Mainz ve çevresindeki göçmenlerin toplumsal entegrasyonu için yürüttüğü gönüllü çabalarına, şehir yönetiminin gösterdiği bu vefa örneği kentte yaşayan göçmenleri ve Atalay’ın ailesini çok sevindirdi.
Rhein sahilinin yeni ismini taşıyan tabelanın açılış töreninde Mainz Büyükşehir Belediyesi’ni temsil eden Kültür Sorumlusu Marianne Grosse, Atalay’ın kentteki barış içinde yaşanan çok kültürlülüğe katkılarını hatırlatarak, onun gönüllülük temelinde yürüttüğü çalışmaların unutulmayacağını vurguladı.
Törende Atalay’ın ailesini temsil eden yeğeni Fatih Karasu da belediyenin bu önemli adımının hem kendileri hem de burada yaşayan Türk toplumu için büyük bir anlam taşıdığını ve Atalay’ın göçmen gençler için örnek olmaya devam edeceğini belirtti.
Çorum’da 1933 yılında dünyaya gelen Yılmaz Atalay, Türkiye’den Almanya’ya iş gücü göçünün resmen başladığı 1961 yılında, işçi olarak çalışmaya geldi. İlk yıllarda bir fabrikada işçi olarak çalıştı. Yedi yıl sonra son nefesini verene kadar yaşamını sürdürdüğü Mainz’a taşındı. Önce bir firmada Türk işçiler için tercüman olarak çalışan Atalay, Almanya’daki Türklere danışma hizmeti veren ilk büroda görev aldı. Alman makamları nezdinde göçmenlerin gönüllü sözcülüğünü ve tercümanlığını üstlenen Atalay, 1976’da Mainz’ın ilk “Yabancılar Günü”nü (Ausländertag) organize etti.
1978 yılında Mainz’daki ilk Türk seyahat acentesini kuran Atalay, emekliye ayrılana kadar bu alanda çalıştı. Atalay’ın kurduğu seyahat acentesi (Atalay Reisebüro) günümüzde halen aynı ad altında faaliyetini sürdürüyor.
Almanya’ya üniversite öğrenimi için gelen ve uzun yıllar Mainz’da yaşayan Gazeteci Fahri Erfiliz, Atalay’ın bu kentteki Türk toplumu ve göçmenlerin entegrasyonu ile eşit haklar mücadelesi için yürüttüğü gönüllü çalışmalarının en yakın tanıklarından. Atalay’ın kendisi için de çok değerli bir “rol modeli” olduğunu vurgulayan Erfiliz, Mainz Büyükşehir Belediyesi’nin bu kararına çok sevindiğini belirtti. Erfiliz, 80’li yıllardan itibaren tanıdığı ve son nefesine kadar yakın ilişkisini sürdürdüğü Atalay hakkında şunları söyledi:
“Bir insanın hayatında bazı dönüm noktaları, anları vardır. Memleketinizden ayrılıp, 23 yaşında bir genç olarak Almanya’ya doğru yola çıktıysanız, belki kaderinizde yazan bir süreç başlamış demektir. 1981 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Basın Yayın Yüksek Okulu’ndan mezun olduktan sonra Alman Akademik Mübadele Servisi’nden aldığım bursla Almanya’ya geldim. Almanya’da hangi üniversiteye gitmek istediğim sorulduğunda okuldan değerli hocam Prof. Dr. Nermin Abadan Unat’ın tavsiyesi üzerine Mainz Üniversitesi’nde gazetecilik öğrenimime başladım. İlk baştaki zorluklardan sonra üniversitedeki diğer Türk öğrenciler aracılığıyla o zaman Atalay Touristik Seyahat Acentesi’nin sahibi Yılmaz Atalay ile tanıştım. Tanıştığımız ilk günden beri herhangi bir sorunum olduğunda ilk başvurduğum kişi Yılmaz Atalay oldu. Bana öğrenci yurdunda bir oda bulmamda da çok yardımcı oldu. Türkiye’de kısa dönem askerlik yaptıktan sonra tekrar Almanya’ya Mainz’a döndüğümde ilk gittiğim adres yine Yılmaz Atalay’ın seyahat acentesi oldu. Ben kalacak bir yer bulana kadar beni kendi evinde misafir etti. Her gün bir yandan üniversitede öğrenimime devam ederken, boş zamanlarımı da Yılmaz Atalay’ın bürosunda geçiriyor, ona yardımcı oluyordum. Yılmaz Atalay Türkiye’den Almanya’ya Mainz’a gelen ilk Türk işçilerinden biriydi ve vefatına kadar da Mainz’dan hiç ayrılmadı. Mainz’da yaşayan Türk kökenli insanları hep bir araya getirdi, onlara tercümanlık yaptı, resmi makamlarla olan tüm işlerinde yardımcı oldu. Danışmanlık hizmetlerinde bulundu. Onun girişimleri ile başlayan Mainz Yabancılar Haftası sonra her yıl yapılan Kültürlerarası Hafta’ya dönüştü. 2014 yılında kendisini Mainz’da ziyaret ettiğimde, onun uzun yıllar verdiği çabalar sonucu gerçekleşen Maiz-Mombach-Waldfriedhof’ta Müslüman Mezarlığı’nı bize fikir aşamasında açılışına kadar tüm ayrıntıları ile anlattı. Zaten onun son arzusu da bu Müslüman Mezarlığı’na gömülmekti. Yılmaz Atalay 17 Haziran 2021’de bu mezarlıkta toprağa verildi. Ruhun şad olsun Yılmaz Abi! Birçok insanın olduğu gibi benim de hayatıma dokundun. Bugün bulunduğum yerde ‘İyi ki yolum Mainz’a düşmüş. İyi ki Yılmaz Abi’yi tanımışım. İyi ki onun tavsiyelerine uymuşum’ diyorum. Senin gönülden sevdiğin, bağlandığın, renk kattığın Mainz’da adının ebediyen hatırlanacak ve unutulmayacak olması benim için büyük bir sevinç kaynağı. Mainz seni unutmadı, biz de unutmayacağız. Ruhun şad, mekanın cennet olsun.”
