Usta karikatürist ve kabaretist Muhsin Omurca, kendi çizimi karikatürlerle desteklediği güncel programı ‘Integration à la IKEA’ ile Münih’in Westend semtinde bulunan Multikültürel Gençlik Merkezi’nde (MKJZ) sahne aldı.
Programın adından da anlaşılacağı gibi, Muhsin Omurca bu programıyla yine göç ve uyum konusunu ele alıyor. Almanya’ya geldiği ilk yıllarda yaşadığı dil sorunlarıyla başlıyor Omurca programına “Almanlar’ın artikellerle kesinlikle bir sorunu var!’ diyor. Dakika bir gol bir misali, Bavyera yerlisi bir seyircinin bir artikele itirazı üzerine çoğunluğu Almanlardan oluşan seyircilerin de bu konuda kafasının karışık olduğu görülüyor. Uyum konusunun ‘nereden geldiğinizden bağımsız’ bir sorun olabileceği gerçeği ile yüzleşiliyor.
Omurca tekrar anlatmaya başlıyor. 30 yıldır Almanya’dasınız ama hala artikel hataları yapıyorsunuz.” diyen yaşlı kadına karşı hissettiği içsel öfkeyi, artık Alman pasaportuna sahip bir ‘Alman’ olarak ‘Türk gibi tepki gösterdiği o anlardan biri’ olarak değerlendiriyor. Hem, birçok zorluğu aşarak alınan Alman vatandaşlığı, doğuştan sahip olunandan daha değerli değil mi? “Doğuştan Alman olanlar bilinçsiz Alman, hatta tesadüfen Alman ama diğerleri öyle mi? O vatandaşlığa geçmek için göze alınan zorlukları bir düşünün.” diyor ve Türkler mazoşist olmalı sonucuna varıyor; “Yoksa neden burada kendilerini bu kadar iyi hissetsinler ki?”
İzleyicilerin kahkahaları eşliğinde hem Almanların hem Türklerin eleştiriden nasibini aldığı bir performans sergiliyor Omurca ama eleştirmekle kalmayıp çözüm de öneriyor. IKEA’nın meşhur montaj kılavuzlarından esinlendiği ‘herkesin anlayacağı görsel dilde’ önerileri programına dahil ediyor. Kendi çizdiği karikatürleri ekrana yansıtan Omurca, burada Ikeavari tariflerle yanlış anlaşılmaları, korkuları ve önyargıları gözler önüne seriyor ve ufak dokunuşlarla nasıl ortadan kaldırılabileceğini gösteriyor. Bir kara çarşaflı kadın resmini minik bir beyaz eklemeyle bir rahibeye benzeterek ilk bakışta farkedilmeyen benzerlikleri ortaya çıkarıyor. İnsan tanıdığından korkmazmış. Bu mantıkla verilen bir diğer öneri; çocuklar için bez Türk bebekler. Bir çocuğun küçük yaşlarda tanıdığı ve sevdiği Türklerden büyüdüğünde nefret etmesine imkan yok. “Benim Türk’üm diyerek büyüyen çocuklar düşünsenize…” diyor romantik bir yüz ifadesiyle.
İki bölümden oluşan Almanca gösteride Muhsin Omurca, birçok örnekle yaratıcılığını ve ‘entegrasyon komedisi’ konusundaki ustalığını kanıtlıyor. Programın sonuna doğru ‘günümüz uyum sorunlarının 50 yıl öncekilerle neredeyse aynı’ olduğunun da altını çiziyor Omurca ve entegrasyon alanında çalışan 600 bin sosyal görevliyi de biraz müteşekkir olmaya davet ediyor. Uyum sorunu ortadan kalktığında bu insanlar ne iş yapacaklar?!
Program bittikten sonra yoğun alkışlar eşliğinde tekrar sahneye gelen Omurca, ‘Göttlicher Erlass (İlahi Kararname)’ şarkısını söylüyor. “İki göz, iki kol, iki bacak vs. var, neden iki pasaport olmasın?”. Sahi, neden?
Hamide TÜRKER
