Türkiye’nin uluslararası düzeyde tanıtılması için 20 yıl önce hayata geçirilen TEDA projesinin yaş günü Uluslararası Frankfurt Kitap Fuarı’nda kutlandı. Bu proje kapsamında eserleri en çok başka dillere çevrilen yazar Orhan Pamuk. En çok yabancı dile çevrilen kitap ise Ahmet Hamdi Tanpınar.
Türk edebiyatının uluslararası düzeyde tanıtılması ve farklı kültürlerle buluşturulması hedefiyle hayata geçirilen çeviri destek programı TEDA ya da tam açılımıyla “TEDA Türk Kültür, Sanat ve Edebiyat Eserlerinin Dışa Açılımını Destekleme Projesi” 20 yaşında.
Kültür ve Turizm Bakanlığınca 2005 yılında başlatılan TEDA programının 20’nci yıl dönümü dünyanın en büyük yayıncılık buluşması olan Uluslararası Frankfurt Kitap Fuarı’nda geniş katılımlı bir yaş günü partisiyle kutlandı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı ile İstanbul Ticaret Odası’nın birlikte hazırladığı Türkiye ulusal standındaki yaş günü partisine Basın Yayın Birliği (BasYayBir) Başkanı Mustafa Karagüllüoğlu, Türkiye Yayıncılar Birliği (TYB) Başkanı Kenan Kocatürk, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürü Taner Beyoğlu ve Genel Müdür Yardımcısı Abdulsamet Taş, Atatürk Kültür Merkezi Başkanı Doç. Dr. Zeki Eraslan, Türkiye’nin Frankfurt Kültür ve Tanıtma Ataşesi Ferruh Parmaksız, fuarda da Türkiye standına komşu olan Azerbaycan, Kazakistan ve Özbekistan’ın temsilcileriyle çok sayıda yayıncı ve kitapsever katıldı.
Yaş günü partisinin açılışı dolayısıyla misafirleri selamlayan BasYayBir Başkanı Karagüllüoğlu, TYB Başkanı Kocatürk ve Genel Müdür Beyoğlu, TEDA projesinin Türk kültür, sanat ve edebiyatından klasik ve güncel eserlerin Türkçe dillere çevrilmesi, yayınlanması ve tanıtımı alanında büyük bir “başarı” olduğuna dikkat çekti.
TYB Başkanı Kocatürk, başından beri eşlik ettiği projeyi “Türkiye’de özel sektörle devletin ortaklaşa başlattığı, Türk kültür hayatının en önemli projelerinden biri” olarak tanımladı.
Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürü Taner Beyoğlu da konuşmasında, projeye katkıda bulunan yüzlerce yazar, çevirmen, yayıncı ve proje çalışanlarından oluşan “TEDA Halkı”na teşekkür etti. Beyoğlu, bu alanda çalışmaları sürdüreceklerini ve tüm dünyada milyonlarca kitapsevere Türkiye’den eserleri kendi dillerinde iletmeye devam edeceklerini belirtti.
99 ülkede 4 binden fazla çeviri
Türkiye’den 20 yayınevinin yer aldığı ulusal standın geniş bir bölümünde TEDA projesi kapsamında yayımlanan eserlerin bir bölümü tanıtılıyor.
TEDA yetkililerinden aldığımız bilgilere şimdiye kadar bu proje kapsamında 99 ülkeden 1.027 yayınevine, 64 dilde toplam 4 bin 465 eserin çeviri ve baskısı için destek sağlandı. Bu eserlerden 3.574’ü yayımlanarak dünyanın dört bir yanında okurlarla buluştu.
Sadece Almanya özelinde ise 54 yayınevine, 179 Türk yazarın 291 eseri için destek verildi. Bunlardan 258’i Almanya’da yayımlandı. Ayrıca 48 Alman yayınevine, 181 yazarın 293 eseri için destek sağlandı, bu eserlerden de 261’i Almanca olarak yayımlandı.
En Çok Çevrilen Yazar: Orhan Pamuk
En Çok Çevrilen Eser: Huzur
Türkiye’den 20 yayınevinin yer aldığı ulusal standın bir bölümünde TEDA Projesi kapsamında yayımlanan eserler tanıtılıyor.
TEDA yetkililerinden aldığımız bilgilere şimdiye kadar bu proje kapsamında en çok eseri sergilenen yazar Orhan Pamuk. 2005 yılında Frankfurt Kitap Fuarı’nda verilen en önemli ödül “Alman Yayıncılar Birliği Barış Ödülü”nü, bir yıl sonra da Nobel Edebiyat Ödülü’nü alan ünlü yazarımızı “en çok çevrilen kitaplar” sıralamasında Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Ümit, Orhan Kemal ve Hakan Günday takip ediyor.
TEDA kapsamında en çok yabancı dile çevrilen kitaplar sıralamasında ise ilk iki sıra Ahmet Hamdi Tanpınar’ın eserleri. Buna göre en çok yabancı dile çevrilen kitaplar şöyle: 1. Huzur, 2. Saatleri Ayarlama Enstitüsü, 3. İstanbul Hatırası (Ahmet Ümit), 4. Kürk Mantolu Madonna (Sebahattin Ali) ve 5. İstanbul İstanbul (Burhan Sönmez).
TEDA kapsamında en çok çeviri eserin yayımlandığı ülkeler Bulgaristan, Makedonya ve Almanya. En çok çeviri yapılan diller de sırasıyla Arapça, Bulgarca, Arnavutça, Almanca ve Azerice.
TEDA’dan Paneller
TEDA’nın 20’nci yıl dönümü vesilesiyle Frankfurt Kitap Fuarı’ndaki etkinlikler devam ediyor. Bunlardan ilki 18 Ekim Cumartesi günü yapılacak “TEDA: The Universal Journey of Turkish Literature” başlıklı panel. Fuar içindeki Uluslararası Salon’da saat 14.00’te gerçekleştirilecek olan panele Genel Müdür Beyoğlu ile birlikte Sampark Yayınevi CEO’su Sunandan Roy Chowdhury, Al Arabia Yayınları CEO’su Sherif Bakr ve Fan Noli Yayınevi CEO’su Rexhep Hida katılacak.
Aynı gün saat 15.00’te yine Uluslararası Salon’da düzenlenecek “Behind TEDA Works and Words: Translators as Literature’s Hidden Heroes” başlıklı panelde de çevirmenler Musa Yaşar Sağlam, Feyza Howell ve Rosita D’Amora konuşmacı olarak yer alacak.
