Türkiye’de engellilik hakkında toplumsal duyarlılığın artması amacıyla 10-16 Mayıs haftası Türkiye Engelliler Haftası ilan edilmiştir. Bu hafta nedeniyle Engelsiz Hayat Dayanışma Derneği (EHDD) bir açıklama yayınlayarak “Kutlama değil, erişilebilirlik ve iletişim engellerinin kaldırılmasını istiyoruz.” başlıklı bir açıklama yayınladı.
Erişebilirlik Uygulamaları ve İletişim Danışmanı Adem Kuyumcu imzalı açıklamada, “Kentlerin, binaların, sosyal alanların mimari erişilebilirlik ve ulaşılabilirlik sorunları bir tarafta devam ederken diğer tarafta engelliler ve aileleriyle iletişim konusunda da ciddi sorunlar yaşanıyor. Engellilik hakkında toplumsal iletişim dilimizi, resmi iletişim dilimizi ve basın organlarında ve sosyal medyada kullandığımız iletişim dilimizi düzeltmemiz gerekiyor.” dendi.
Türkiye’de yüzde 12,60 olan engelli oranıyla 10 milyon 500 bin civarında kayıtlı engelli bulunduğu ve aile bireyleriyle birlikte 40 milyon civarında vatandaşın engellilikten etkilendiği de vurgulanan açıklamada, Engelli bireylerle iletişimde dikkat edilmesi gerekenler maddeler halinde yer alıyor.
Özellikle kendini ‘iyi insan’ olarak tanımlayan herkesin bilgilenmesi için yayınlanan toplam 15 madde arasında ‘doğru bilinen yanlışlar’ da var. Bunlardan bazıları özetle şöyle:
Farkındalık günlerinde kutlama mesajı yayınlamayınız!
Engelli olmak keyfi bir tercih değildir. Zorunlu bir yaşam durumudur. İnsan engelli olduğu için kutlanamaz.
Geçmiş olsun demeyiniz!
Engellilik hastalık değildir geçmez. Engellilik bir yaşam biçimidir. Engellilik iyileşecek bir durum değildir. Engelliler ve sağlıklı kişiler şeklindeki tanımlamalar yanlıştır. Engelli bireyler ve engelli olmayan bireyler olarak ifade etmek doğrudur.
Sevgi her engeli aşar deyimini kullanmayınız!
Engellileri sadece sevmeniz değil önlerine çıkan engelleri kaldırarak hayata katılımlarını sağlamanız engelleri aşar.
Hepimiz engelli adayıyız demeyiniz!
Engellilik keyfi bir durum veya tercih değildir, zorunlu bir yaşam biçimidir. Bu nedenle engelliliğe aday olunmaz. Hepimiz engelli adayıyız ifadesi engelli olmayı korku unsuru olarak kullanmaktır.
Engeline takılmak yerine ismiyle hitap ediniz, tanımlamaya dikkat ediniz!
Geçmiş yıllarda kullanılan Sakat ve Özürlü ifadeleri günümüzde Engelli birey olarak değiştirilmiştir. Günümüzde Engelliler ve Engelli birey ifadesini kullanmak doğrudur.
Engellilere melek, özel gibi sıfatlar kullanmak onları engelli birey ve vatandaş olarak kabul etmediğiniz anlamına gelir. Sıfatlar takmak acıma ve ötekileştirme içerir, ayrımcılıktır.
Yardım etmeden önce sorunuz!
Yaptığınız yardımları reklam etmeyiniz, hak gaspi olarak kullanmayınız!
Engelliler adına yapıldığı söylenen çeşitli yardım kampanyalarına ve bireysel olarak yaptığınız yardımları sosyal medyada paylaşmayınız.
Sandalye yardımlarına dikkat ediniz!
Tekerlekli sandalye ayakkabıdır. Mutlaka kişiye özel ölçüde olmalıdır. Devletin zaten karşıladığı ucuz ve bireye uygun olmayan sandalyeler için ayrıca sürekli yardım toplanması engelli bireylerin talebi olan bireye özel sandalye ihtiyacının devlet tarafından karşılanmasının da önüne geçmektedir. Bu yardım kampanyalarının tamamına yakınının organizasyonu yapanların kişisel menfaatini içerdiğini deneyimledik.
Detaylı açıklamalarıyla 15 maddenin tümünü buradan okuyabilirsiniz.
Bu da ilginizi çekebilir:
Engelliler Haftası nedeniyle bu perşembe akşamı (14.05.2020) İnstagram canlı yayında Hamide Türker’in konuğu olacak EHDD Başkanı Adem Kuyumcu, ‚Engelli bireylerle iletişimde doğru sanılan yanlışlar’ı anlatacak.
