Münih’te Ludwig Maximilian Üniversitesi (LMU) Türkoloji Bölüm Başkanlığı tarafından Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yıl dönümü nedeniyle „Doğu ve Batı arasında Türkiye Cumhuriyeti’nin 100 yılı“ başlıklı bir panel düzenledi. Panele katılan konuşmacıların arasında 1933 yılında Nazilerin iktidara gelişinden sonra Türkiye’ye sığınan akademisyen Ernst Hirsch’in oğlu Enver Hirsch de yer aldı.
LMU Münih Türkoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mehmet Hacısalihoğlu öncülüğünde düzenlenen panelin moderatörlüğünü Prof. Dr. Emel Huber üstlendi. Panelde Dr. Özgür Savaşçı, Dr. Kemal Orak, Dr. Ergün Özsoy’un da aralarında bulunduğu toplam altı konuşmacı ekonomi, dış politika, dil politikası, eğitim ve yetiştirme, göç ve Türkiye’deki Yahudi akademisyenler gibi Cumhuriyet tarihinin çeşitli yönleri hakkında birer konferans verdi.
Dilbilimci Prof. Dr. Emel Huber, „100 yıl öncesinde ve 100 yıl içinde eğitim ve yetiştirme“ başlığıyla yaptığı konuşmada, Osmanlı döneminden başlayarak eğitim sisteminin geçirdiği süreci anlattı. Öğretim Birliği, Köy Enstitüleri ve Halkevleri devrinin ardından 2002’de Erdoğan’ın yeni Osmanlı ideolojisi öncülüğü ile eğitimin yeniden düzenlenerek tarikatların açtıkları okullarda verilmesine geçildiğini ve bunun da Avrupa ve Amerika’ya beyin göçüne sebep olduğunu savundu.
Yahudi kimliğiyle 1933 yılında Türkiye’ye sığınan Prof. Dr. Ernst Hirsch’in oğlu Enver Hirsch’in konuşmasının başlığı ise „Yahudi akademisyenlerin Almanya’dan Türkiye’ye göçüne dair anılar“ oldu. Hirsch, İstanbul ve Ankara’daki hukuk fakültelerinin kurulmasında önemli rol oynayan ve halen geçerli olan Ticaret Hukuku yasalarını kaleme alan babasının hayatında unutamadığı en önemli anısını da anlattı: Almaya’da Nazi rejiminin meslek yasağı koyarak aşağıladığı ve Türkiye’ye sığınan bir Yahudi olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin 10. kuruluş yılında İstanbul Dolmabahçe Sarayı’ndaki bir törende, Atatürk’e tanıtılıp karşılanmasının en önemli anısı olduğunu ve babasının bunu „Anılarım“ kitabında yazdığını kitabı da göstererek vurguladı. Kendisinin ise Türkiye’de doğduğunu ve çocukluğunu, kendisini Türk hissederek, geçirdiğini berlirtti.
Uzun yıllar LMU’da Osmanlıca-Türkçe doçentliği yapan Dr. Özgür Savaşçı, „Cumhuriyet’in yüz yılı – Türkçenin yüz yılı“ başlıklı sunumunda, Osmanlıcanın Arapça ve Farsça karışımı bir dil olduğunu ve halkın Harf Devrimi sonrasında yazılanı ve konuşulanı anlar duruma geldiğini örnekli sunumuyla anlattı.
Ekonomist Prof. Dr. Kemal Orak ise Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan günümüze olan süreçteki ekonomik değişimi anlattı. Orak, 1950’ye kadar ekonomik kayıp olarak nitelediği durgunluğun, 1963’te ABD’nin uyguladığı baskı sonucu olarak işgücü göçünün başladığını söyledi. Kendisinin de bu sayede Almanya’da olduğunu belirten Orak, Türkiye’ye döviz transferlerinin ekonomiye katkısını, AB ile Gümrük Anlaşması ve tarım ekonomisinden sanayi ekonomisine geçiş sonrası üretim-tüketim/ihracat-ithalat makası ve günümüz bütçe açığı konularını da ele aldı.
Dr. Ergün Özsoy, Atatürk’ün „Yurtta sulh, dünyada sulh“ sözünün Türkiye’nin siyasi hayatında günümüze kadar oynadığı role, Balkan ve Sadapat Paktlarına ve Nato üyeliğine dikkat çekti.
Prof. Dr. Mehmet Hacısalihoğlu, Cumhuriyet ve göç bilançosunu ele aldığı konuşmasında ikinci Viyana kuşatması sonrası başlayan Avrupa’nın çeşitli topraklarında yaşayan Müslüman ve Türklerin sürülerek Yugoslavya, Romanya, Bulgaristandan Türkiye’ye gelişi ve Cumhuriyet’in kuruluşundaki kurumlarda aldıkları önemli rollerini anlattı. Hacısalihoğlu, 1938 Dersim olayları etkisiyle zorunlu yerleşim değişikliğine, 1964’te Türkiye’de yaşayan Yunan uyruklu vatandaşların sınırdışı edilmelerine ve günümüzde sayısı 4 milyon 893 bin 752 olan yerleşik sığınmacı konularında nüfus hareketlerine de değindi.
Fotoğraftakiler: soldan sağa Prof. Dr. Mehmet Hacısalihoğlu, Dr. Ergün Özsoy, T. C. Münih Başkonsolosu Süalp Erdoğan, Prof. Dr. Emel Huber, Dr. Özgür Savaşçı, Enver Hirsch, Prof. Dr. Kemal Orak, Orhan Tinengin
T. C. Münih Başkonsolosu Süalp Erdoğan ve çok sayıda öğrenci ile vatandaşın da katıldığı panel, Münihli Kurt Avukatlık Bürosu sponsorluğundaki ikramla sonlandı.
