“Programı tamamlayıp arabamızla Kanada’ya dönerken yolda Merjan hayatında ilk kez, eline verdigimiz bir dilim ekmeği sabırla uğraşıp ağzına götürdü.”
İkinci oğlu Merjan’a beyin felci tanısı konduktan sonra Münih’e yerleşen ve Anat Baniel Neuromovement Metodu eğitimi alarak özel gereksinimi olan çocuklarla çalışmaya başlayan Şeniz Tatar ile Kanada’dan Münih’e uzanan hikayesini konuştuk.
Uzun yıllar Kanada’da yaşadıktan sonra iki çocuğun ve eşinle birlikte Almanya’ya yerleştiniz. Neden Almanya, Münih?
Serebral Palsi (beyin felci) tanısı konan ikinci oğlumuz Merjan’a daha çok yardımcı olabilmek, yaşadığımız ülkede uygulanmayan terapi ve metodlara ulaşmak için buraya taşındık.
Taşınmadan önce Münih’teki “KinderZentrum” hastanesinde birer haftalık vojta terapisi yaptırmak için her üç ayda bir Münih’e geliyorduk.
Bir yıldan fazla bu şekilde devam eden maceramız Merjan’ın ihtiyaçlarına uygun olan kreş/okulu Münih’te bulmamızla noktalandı.
Merjan ile yolumuzun zor ve uzun olduğunun, bugünü düşündüğümüz kadar ileriye de bakmamız gerektiğinin farkındaydık. Uzun yıllarımızı verip kurduğumuz yuvamızı, dostlarımızı, güzel noktalara geldiğimiz işlerimizi, düzenimizi, sevdiğimiz şehri bırakmamız hiç de kolay olmadı. Ama denemeye değerdi…
Kanada’da çalıştığın alanı bırakıp tamamen yeni bir alana yöneldin. Özel gereksinimi olan çocuklara ‘öğrenme ve hareket koçluğu’ yapıyorsun. Bu değişim nasıl oldu?
Çocuğu olan her ailede olduğu gibi bizim de yaşamımız ilk bebeğimizden itibaren doğal olarak değişmişti. Ama Merjan’dan sonra bu değişim hayatımızın hemen hemen her alanında çok güçlü ve radikal oldu. Güneş tutulmuştu sanki.
İlk şoku atlattıktan sonra daha önce varlığından haberimiz bile olmayan yeni bilgiler, yeni metodlar, yeni kişiler hayatımızın parçası olmaya başladı.
Anat Baniel Neuromovement Metodu ile tanışmamız da bu şekilde oldu.
Ceyda Düvenci bize Merjan’la aynı tanıya sahip kızının Anat Baniel Neuromovement (ABMN) terapisinden sonra yaşadığı pozitif değişimleri, hatta bu terapinin sadece kızını değil, tüm aileyi nasıl değiştirdiğini anlattı. O da bizimle birebir aynı savaşı verip aynı duyguları hissetmiş, yıkılmamış ve bizi de ayağa kaldırmaya çalışan bir anneydi.
Konuşmanın sonunda hemen Anat Baniel ile randevumuzu aldık. Geçmek bilmeyen 3 ay sonunda, bir bahar günü kendimizi San Francisco’daki bir binanın bekleme salonunda bulduk, ve hemen oracıkta nasıl bir enternasyonal dünyanın içine girdiğimizi anladık. Dünyanın her yerinden, Hindistan’dan bile gelenler vardı. Karşılaştığımız ailelerin hikayelerini ilk ağızdan dinledikçe, buraya gelmeden önce okuyup duyduklarımıza birebir şahit olduk. ABMN’in yarattığı sonuçları görmek inanılmaz bir tecrübeydi.
Anat’la ilk görüşmemizi hiç unutmuyorum. Kendisi soru sormadıkça bizim onunla konuşmamamızı istedi. Bütün odak noktası Merjan’dı. O zamanlar, Merjan henüz konuşamıyordu. Buna rağmen Anat Merjan ile konuştu ve gayet yumuşak şekilde ona dokundu. Bu daha once tecrübe ettiğimiz terapilerden değişikti.
Ceyda Düvenci’nin tavsiyesine uyup bir haftalık ‘Intensive’ denen programa kaydolduk. Sabah ve öğleden sonra olmak üzere, günde iki kez bir hafta boyunca ders aldık. İlerleyen günler içinde Merjan daha çok sesler çıkarmaya, daha bilinçli şekilde etrafını gözlemlemeye başladı.
Programı tamamlayıp arabamızla Kanada’ya dönerken yolda Merjan hayatında ilk kez, eline verdigimiz bir dilim ekmeği sabırla uğraşıp, ağzına götürdü.
ABMN metodu, Merjan’a ve bize, neyi nasıl yapmamız gerektiğini anlatmayı başarmıştı. Elinde tuttuğu ve yemek istediği ekmek sayesinde, Merjan, Anat’ın dokuz esas temelden bir tanesi olan ‘Motivasyon’u yaşıyordu. Merjan’a hiç müdahale etmeyerek, biz de aile olarak ‘Esnek Hedef’ kuralını uyguluyorduk. O gün, eşim de, ben de bu metodun Merjan için çalıştığını görüp ABMN uygulayıcısı eğitimlerine katılmaya karar verdik.
ABMN tam olarak nedir?
‘Anat Baniel Neuromovement (ABMN) metodu temellerini Feldenkrais yönteminden almıştır.
Fizikçi, mühendis, judo ustası, eğitimci ve araştırmacı olan Dr. Moshé Feldenkrais (1904-1984) ile uzun yıllar birlikte çalışma fırsatı bulan klinik psikolog Anat Baniel, zaman içinde metodu geliştirip, bilimsel bakış açısıyla destekleyerek kendi adını verdiği ABMN’i oluşturmuştur.
Sağlığa bütünsel yaklaşan ve hareketi araç olarak kullanan ABMN, beynin yeni bağlantılar oluşturabilme yetisinden (beyin plastisitesinden) yararlanarak, kişinin var olan sınırlarının, kişinin kendisi tarafından, ortadan kaldırılması veya bu sınırların pozitif yönde genişletilmesi için kişiye imkanlar yaratır.
Verilen eğitimlerde gayemiz; öğrencimizin beyninde yeni sinirsel bağlantılar kurulmasına ortam hazırlayarak, duyusal, duygusal, bilişsel, fiziksel anlamda kişisel farkındalık yaratıp, kişinin yepyeni tecrübeler kazanarak engellerini aşma yönünde donanım kazanması ve pozitif yönde gelişmesidir.
ABMN; Otizm, Serebral Palsi, Asperger Sendromu, Down Sendromu, Dikkat Eksikliği, Hiper Aktivite Bozukluğu, Rett Sendromu, Kromozom Bozuklukları, Metabolizma Bozuklukları, İnme ve benzeri gibi durumları olan bireyler için etkili sonuçlar veren uygulamalar içerir.
Beynin kendini yenileyebilme özelliği, çocuğu yapamadığı şeylere zorlayarak sınırlı bir düzeltme elde etmek yerine, beyinle iletişime geçerek ona çok daha fazla yardım etmemizi sağlar. Metodun sahibi Anat Baniel de beynin bu özelliğine dikkat çeker. Anat, yıllardır süregelen klinik deneyimler ve beyin hakkındaki araştırmaların uyguladığı ‘Kaslarla ya da eksik olanla çalışmak’ yönteminden çok daha farklı bir bakış açısına dikkat çeker. Esas iyileşmenin, bu çocukların beyinsel işlevlerini artırmakla mümkün olduğunu anlatır.
Egitimleri nerede aldın?
Üç yıl süren eğitimleri Amerika’da tamamladım: Anat Baniel Method Neuromovement Practitioner Training, Children’s Mastery, Children’s Mastery Level 5 – Movement, Thinking and Cognition.
Öğrenme ve hareket koçluğunun fizik tedaviden farkı nedir?
Anat Baniel Neuromovement Metodu’nda asıl olan, çalıştığımız bireyle bağlantı kurmak ve onların yapabildikleri şeylere odaklanmak. Çocuklar, sahip oldukları yetileri fark ettikten sonra, bu temelin üzerine yeni bilgiler eklemeleri, motive olmaları ve yeni hedeflere ulaşmaları daha kolay oluyor.
Örneğin, tek elini kullanmayı öğrenmiş bir çocuğu düşünün. Çocuk, tek elini kullanmayı başardığını, kendisi için çok zor bir hedefe ulaştığını fark ederse, diğer elini de kullanmak için gereken yola çıkmaya hazır olur. Yeter ki siz ona kullanabildiği tek eliyle neler başardığını veya başarabileceğini gösterin.
Bu durum, Anat’ın bahsettiği 9 temel esastan birisi olan ‘farkındalık yaratmak’tır. Siz, onun kullanamadığı eline odaklanıp, o elini, ‘bozuk ve çalışmayan’ bir organ gibi görüp sadece onu tamir etmeye çalışırsanız, çocuk da yapamadıklarına odaklanır. Bunun sonucunda da ne motivasyonu kalır, ne de yapamadıklarını deneme ve başarma isteği.
Anat Baniel metodunda ‘tamir etme’ veya ‘düzeltmeye’ odaklanmak yerine, çalıştığımız çocuğun yapabildiklerini fark etmesini ve bunun önemini anlamasını hedef alırız. Kendisinin neler yapabildiğinin farkında olan birey, yeni yetiler kazanmak için çalışır, kendisine güvenir, gelişmeye ve ilerlemeye de açık olur.
Bu sadece çocuklara yönelik bir metod mudur?
ABMN, çocuklarda olduğu gibi erişkinlerde de uygulanabilmektedir. Metodun uygulandığı kişi, vücut fonksiyonunu geliştirip, yepyeni davranış ve hareket kalıpları oluşturur. Vücut ve beyin esnekliğini, kuvvetini ve kişisel motivasyonunu artırır. Derslerdeki uygulamalar sonucunda kronik ağrılar azalabilir ve hatta son bulabilir.
Yüksek performans dediğimiz bolümde ise, sürekli olarak kendi potansiyellerinin üzerine çıkmayı hedefleyen olimpiyat sporcuları veya müzisyenlerle çalışırız.
Geçirdikleri kaza veya rahatsızlıklar sonucu, fiziksel zorlukları olan kişiler de ABMN metodu ile hayatlarında pozitif yönde ilerleme sağlayabilirler.
Anat Baniel’in 9 temel esasasından bahsettin. Nedir bunlar?
Özel ilgiye ihtiyacı olan çocuğun veya erişkinin, var olan potansiyelini dışa çıkarma yolculuğu; önce kendi düşünce şeklimizi değiştirmek ile başlar.
Bunun için de, özel ihtiyaçları olan kişinin ‘yapabilse zaten yapardı’ gerçeğini anlayarak, önce onunla bağ kurmak, onu anlamak, ona saygı göstermek, beyninin gelişmesine yardımcı olacak iç ortamı oluşturmamız gerekir. Bu da ABMN’nin oturtulduğu dokuz temeli uygulayarak yapılmaktadır.
Dokuz Temel Esas; dikkat ile yapılan hareket, yavaşlık, varyasyon oluşturma (Çeşitlendirme), incelik (Daha az güç kullanma), gayret (Motivasyon), esnek hedef koyma, öğrenme şalteri (anahtarı), hayal gücü (İmajinasyon- Rüyalar), farkındalık olarak sıralanmaktadır.
Mercan’da bu metodla çalışmaya başladıktan sonra ne gibi değişiklikler oldu?
Merjan çok pozitif, kendisine güvenen ve zeki bir çocuk. ABMN, onun bu özelliklerini kullanması ve ilerlemesi konusunda kılavuzu oldu.
Serebral Palsi rahatsızlıklarında yüksek oranda görülen konuşma ve yutma ile ilgili sınırlarını aşabildi. 4 yaşındayken üç dil konuşabiliyordu. 5 yaşında, tamamen deneme yanılma yöntemiyle, kendi kendine okumayı öğrendi. Anat’ın da bahsettiği gibi, Merjan’a kişi olarak değer verdiğimizi göstermemiz, söylediklerini dinleyip onu anlamaya çalışmamız onun medeni cesaretini inanılmaz güçlendirdi.
Geçenlerde onun için bir ilkokula başvurduğumuzda, başvurumuzu değerlendirme sürecinde okula çağrıldık. Okul müdürü ve olasi sınıf öğretmeni Merjan’la tanışıp okula kabul edilip edilemeyeceğini belirleyeceklerdi. Bu okulun Merjan için çok iyi imkanlar sunacağının, ama bu okula kabul olmanın zor olduğunun da bir o kadar farkındaydık. Aldığı eğitimler sayesinde, bu kadar stresli görüşmelerde bile Merjan, kendisini gayet rahat ifade edebilme yeti ve cesaretine -en az erişkinler kadar- sahip olduğunu hepimize bir kez daha gösterdi. Bunu şöyle bir örnekle açıklayayım: Okulun içinde asansörle 2. kata çıkmamız gerekiyordu. Okul müdiresinin eşliğinde 4 kişi asansöre bindik. Merjan, Almanca yazılan notu okuyup okul mudiresine: ‘Korona virüsünden dolayı, bu asansöre sadece 2 kişi binebilirmiş. Neden biz 4 kişi bindik?’ diye sordu.
Müdire, Merjan’ın sorusu karsısında çok şaşırdı. Onun okumasını, bunu yorumlayıp soruya dökmesini hiç beklemiyordu diye tahmin ediyorum. Gülümsedi ve ‘Siz aile olarak bir kişi gibi sayılıyorsunuz, ben de ikinci kişi oluyorum’ diye açıkladı.
Merjan, okula ayak basmamızın ilk 5 dakikası içinde okula seçilmişti. Böylece, Münih’teki özel ihtiyacı olan çocuklara yönelik okulun, çok sınırlı sayıdaki kontenjanında yerini alma şansı oldu.
Ailelerin bu konuda yeterince bilgilendirildiğini düşünüyor musun?
Çocuklarına destek olabilmek için çok araştırıp okuyan, özellikle bu konu hakkında Türkiye basınını takip eden aileleri yeterince bilgili buluyorum. Ancak ABMN, Almanya’da henüz pek tanıtımı yapılmış bir metot değil. Anat’ın “Kids Beyond Limits” (Sınırlarını Aşan Çocuklar) kitabı daha yakın zaman içinde Almanca’ya çevrildi. Henüz Amerika’daki kadar uygulayıcı, ne yazık ki henüz yok. Avrupa geneline baktığımızda, Türkiye’de ve özellikle Hollanda’da ABMN’e çok yoğun bir talep var. ABMN, Hollanda Devlet Sağlık Bakanlığı tarafından da kabul görüp desteklenen bir metod.
Metodu kullanıp nasıl çalıştığını gören ailelerin birbirine tavsiyesiyle beraber, ABMN metodu hızla yaygınlaşmaya ve uygulanmaya başladı.
Önümüzdeki günlerde COVID-19 yasakları bittiğinde ABMN metodunu tanıtmak ve eğitim amaçlı toplantılar düzenleyip daha çok aileye ulaşmayı planlıyorum. Bu günlerde ise email, Instagram veya Facebook üzerinden bana ulaşan ailelere, ABMN metodu konusunda bilgilendirme yapıyorum.
Artık başka çocuklarla da çalışmaya başladın. Bunun için özel bir alan hazırladın…
Tecrübelerimi, benzer durumda olan diğer çocuklarla ve yetişkinlerle de paylaşıyorum. Bunun için, özel dizayn edilmiş bir ofisim var. Çocuklarıyla çalışma fırsatımın olduğu ailelerden, şimdiye kadar çok güzel geri bildirimler aldım.
Ailelerin yaşıyor oldukları hayal kırıklıklarını, zorlukları, kalp ağrısını… Neler hissediyor olabileceklerini çok iyi biliyorum. Çocuklarının yanında onlara da yardımcı olduğunu görüyorum. Bu da benim motivasyonumu artırıyor.
Aileler sana nasıl ulaşabilir?
Bana ulaşabilmek için en iyi yöntem email veya telefon olacaktır.
Ayrıca, ABMN metodu hakkında daha fazla bilgi almak isteyenlere, kendi web sitemi veya ABMN resmi sitesini ziyaret etmelerini öneriyorum.
Şeniz Tatar
ABMN Practitioner
info@rewire.academy
mobil: +49 171 909 4646
